Czy rozwiązania UE są dobre dla lasów?

Na początek przypomnijmy, o jakie przepisy chodzi.

W ramach Europejskiego Zielonego Ładu oraz tzw. Pakietu ‘Fit for 55’ Unia Europejska formułuje przepisy i rekomendacje w zakresie ochrony przyrody i klimatu. Najważniejsze z nich to:

- strategia na rzecz bioróżnorodności 2030,

- rozporządzenie w sprawie użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa, określane skrótem LULUCF,

- nowa strategia leśna UE 2030.

Dla wzmocnienia ochrony przyrody i klimatu UE rekomenduje objęcie co najmniej 30% unijnych obszarów lądowych ochroną prawną i wprowadzenie korytarzy ekologicznych w ramach sieci Natura. To oznacza ścisłą ochronę – czyli pozostawienie samym sobie – co najmniej 1/3 unijnych obszarów chronionych, w tym wszystkich pozostałych w UE tzw. lasów pierwotnych i starodrzewów.

W Polsce ten ambitny cel może być zrealizowany niemal wyłącznie na obszarze lasów należących do państwa. Nawet 1/3 lasów może zostać wyłączona z użytkowania, a swobodny wstęp do nich – co najmniej ograniczony.

Co to rzeczywiście może oznaczać?

Spadek pozyskania drewna to zwiększony import z innych części świata

Szacuje się, że do UE trzeba będzie sprowadzać 188 mln m3, w pierwszej kolejności z Ameryki Pn, Indii i Brazylii. W efekcie nastąpi:

– znaczący wzrost emisji CO2 w wyniku wylesiania oraz na skutek długodystansowego transportu morskiego,

– zagrożona różnorodność biologiczna lasów poza Unią Europejską,

– zastępowanie drewna innymi surowcami – plastik, szkło, metal, guma, beton, produkty ropopochodne, itp.

Bierna ochrona to uruchomienie procesów zamierania lasu i dla klimatu

Pozostawienie lasów samym sobie to ryzyko poważnych strat przyrodniczych, ponieważ:

– utrata możliwości podtrzymywania różnorodności biologicznej,

– zamarłe lasy przestaną pochłaniać CO2 i staną się jego emitentem, stracą możliwość łagodzenia skutków zmian klimatycznych,

– ograniczenie możliwości retencjonowania wody, łagodzenia dobowej amplitudy temperatur, utrata korzystnego wpływu na jakość powietrza, uruchomienie procesów erozyjnych.

Podporządkowanie leśnictwa celom klimatycznym i biurokracja

- arbitralnie ustanowione cele pochłaniania są nierealne dla polskich warunków, ponieważ nie uwzględniają konsekwencji suszy i wzrostu temperatur,

- wprowadzają nadmierne obciążenia administracyjne, wymagające tworzenia dodatkowych instytucji i etatów,

- niebezpieczne starzenie się polskich lasów, które będą bardziej podatne na zamieranie.

Ochrona ścisła to ograniczenie funkcji społecznych

Dziś do lasów wielofunkcyjnych w Polsce dostęp jest niemal nieograniczony. Ścisła ochrona to wprowadzenie zasad jak w rezerwacie przyrody,

– brak możliwości swobodnego poruszania się poza nielicznymi, wyznaczonymi trasami,

– wyłączenie terenu ze zbioru grzybów i jagód.

Wyłączenie z gospodarki leśnej to cios w polską gospodarkę

Spadek pozyskania surowca drzewnego w Polsce wyniesie nawet 40%, czyli o około 20 mln m3. A to oznacza:

– zmniejszenie o przeszło 200 tys. liczby osób zatrudnionych w branży drzewnej,

– zmniejszenie udziału zatrudnionych w przemyśle drzewnym w przemyśle ogółem z 12,5% do 6%,

– ograniczenie lub likwidacja produkcji 90% firm zlokalizowanych na obszarach wiejskich, głównie małych firm rodzinnych.

###RAMKA Polski model leśnictwa W Polsce lasy należą w 80% do państwa, dlatego kierunek, w którym zmierza UE to demontaż polskiego modelu leśnictwa. – polska wypracowała własne rozwiązania, które sprzyjają ochronie lasów i wdrożyła już unijny system ochrony przyrody Natura 2000 – aż 38% jest objęte Naturą 2000, - powierzchnia i zasobność naszych lasów stale rośnie, powierzchnia wzrosła o połowę od II wojny światowej, zasobność – przeszło trzykrotnie, - mamy największe w regionie populacje gatunków kluczowych dla różnorodności biologicznej (żubr, wilk, niedźwiedź, bielik)